Federaal Planbureau publiceert zijn startnota voor de doorrekening van de verkiezingsvoorstellen 2024 (06/02/2024)

In het kader van de doorrekening van de prioritaire verkiezingsmaatregelen van de politieke partijen bij de verkiezing van juni 2024 heeft het Federaal Planbureau (FPB) zijn startnota gepubliceerd. Ze definieert het toepassingsgebied van de doorrekening en de richtlijnen voor de politieke partijen om maatregelen uit hun partijprogramma’s in te dienen bij het FPB. De nota preciseert ook hoe de wet op de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s in de praktijk uitgevoerd wordt. De resultaten worden op 7 mei, 1 maand vóór de verkiezingen, bekendgemaakt.

Net als bij de verkiezingen van 2019 zal het FPB de impact van maatregelen van de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen die vertegenwoordigd zijn in de Kamer van Volksvertegenwoordigers, doorrekenen. Daarbij zal het FPB berekenen wat de impact is van deze maatregelen op een brede reeks indicatoren, zoals de economische groei, werkgelegenheid, koopkracht per inkomensniveau, overheidsfinanciën en CO2-uitstoot.

In vergelijking met de vorige verkiezingen, heeft het FBP de spelregels bijgewerkt waardoor de resultaten beter vergelijkbaar zouden moeten zijn en de domeinen waarvoor het FPB maatregelen kan doorrekenen zijn uitgebreid.

Prioritaire maatregelen binnen 8 categorieën voor een betere vergelijkbaarheid

Sinds de zomer van 2023 heeft het FPB overleg gepleegd met vertegenwoordigers van de 12 politieke partijen die in de Kamer van volksvertegenwoordigers zetelen om een praktisch kader uit te werken voor het indienen van de prioritaire beleidsvoorstellen uit hun verkiezings­programma’s, wat geresulteerd heeft in een reeks concrete richtlijnen.

Die nieuwe richtlijnen bepalen dat elke partij zijn prioritaire maatregelen indient binnen acht categorieën:

  • (Para-)fiscaliteit;
  • Arbeidsmarkt (incl. werkloosheid);
  • Sociale bescherming (incl. pensioenen);
  • Gezondheidszorg, invaliditeit;
  • Economisch beleid (industrie- en mededingingsbeleid, onderzoek en ontwikkeling);
  • Werking van de overheid;
  • Overheidsinvesteringen;
  • Energie, mobiliteit, milieu, klimaatverandering.

Volgens deze richtlijnen wordt aan elke politieke partij gevraagd ten minste één maatregel per categorie in te dienen. En om het aantal door te rekenen maatregelen voor het FPB beheersbaar te houden, mag elke politieke partij niet meer dan 30 maatregelen indienen.

Maatregelen die niet kunnen worden ondergebracht in een van de acht categorieën vallen buiten het bestek van de doorrekening (bv. onderwijs, cultuur, buitenlands beleid, toerisme, veiligheid of ethische vraagstukken). Dit strakker kader moet er voor zorgen dat de voorgestelde maatregelen beter aansluiten bij de expertisedomeinen van het FPB en dat de vergelijkbaarheid van de resultaten verbeterd wordt.

Uitbreiding van de maatregelen in nieuwe domeinen

Om de kwaliteit van de doorrekening te verbeteren, heeft het FPB:

  • expertise ontwikkeld in nieuwe domeinen;
  • zijn rekenmodellen verder verfijnd, uitgebreid en ontwikkeld;
  • andere instellingen en administraties opgeroepen om hun aanvullende expertise te delen.

Hierdoor is het FPB nu in een betere positie om volgende punten te behandelen:

  • het arbeidsaanbod van huishoudens, de prikkels om te gaan werken en de activering;
  • de vermogensbelasting;
  • de CO2-uitstoot;
  • de mededinging en marktregulatie.

En afhankelijk van de ondersteuning en data die het FPB zou krijgen van partnerinstellingen hoopt het ook de impact van maatregelen rond de legale migratie, de strijd tegen fiscale en sociale fraude en de renovatie van gebouwen door te rekenen.

Kalender van de doorrekening

  • Uiterlijk 15 februari: de politieke partijen dienen hun prioritaire beleidsvoorstellen in bij het FPB.
  • 26 maart: de resultaten van het ontwerp van doorrekening worden door het FPB aan de politieke partijen overgemaakt.
  • 8 april: start bilateraal overleg tussen het FPB en de politieke partijen over de resultaten van de ontwerpdoorrekening.
  • Uiterlijk 25 april: de politieke partijen bezorgen hun opmerkingen op de ontwerpdoorrekening aan het FPB en bevestigen hun definitieve lijst van maatregelen.
  • 7 mei: persconferentie en publicatie van de resultaten van de doorrekening op de website www.dc2024.be

Baudouin Regout, Commissaris bij het Federaal Planbureau: “We hebben alles in het werk gesteld om tot een kwaliteitsvolle doorrekening te komen. Via deze richtlijnen willen we ervoor zorgen dat de spelregels voor iedereen gelijk zijn en de partijen met concrete maatregelen komen wat de vergelijkbaarheid van de resultaten ten goede zal komen. Het uiteindelijke doel blijft om met onze objectieve analyses bij te dragen aan een democratisch debat dat de kiezer kan helpen in het stemhokje.”

Zoals de wet voorschrijft, zullen alle uitwisselingen met de politieke partijen gedurende de doorrekening strikt vertrouwelijk zijn. Het FPB zal dus niet communiceren over de tussentijdse resultaten.

 

Deze richtlijnen werden in december 2023 meegedeeld aan de politieke partijen. Elke politieke partij die een vertegenwoordiger heeft in de Kamer van Volksvertegenwoordigers is, conform de wet op de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s, verplicht haar lijst met prioritaire beleidsvoorstellen te laten doorrekenen door het FPB.

De afkorting DC2024 staat voor de term ‘Doorrekening-Chiffrage 2024’.